Nguồn máy tính là gì trên PC, cách chọn mua, kiểm tra

Nguồn máy tính, hay còn gọi là PSU (Power Supply Unit), là một thành phần quan trọng để cung cấp nguồn điện ổn định cho hoạt động của máy tính. Nó giúp điều tiết và phân bổ nguồn điện một cách hợp lý, đảm bảo máy tính hoạt động ổn định và an toàn. Cùng meovatcongnghe.com xem qua bài viết này.

Nguồn máy tính là gì?

Để có thể định nghĩa rõ về nguồn máy tính, cần hiểu rằng nguồn máy tính, còn được gọi là PSU (Power Supply Unit), là một thành phần quan trọng nằm trong thùng máy tính. Nó chịu trách nhiệm cung cấp nguồn điện cho tất cả các linh kiện trong máy tính, bao gồm bo mạch chủ, bộ vi xử lý, card đồ họa, ổ cứng, và các thiết bị khác.

Nguồn máy tính chuyển đổi nguồn điện từ nguồn điện AC (điện xoay chiều) từ ổ cắm vào nguồn DC (điện một chiều) có điện áp và dòng điện phù hợp với yêu cầu của các linh kiện trong hệ thống máy tính. Điều này đảm bảo các linh kiện hoạt động ổn định và bảo vệ chúng khỏi sự cung cấp điện không ổn định hoặc quá tải.

Khi chọn mua hoặc kiểm tra nguồn máy tính, có một số yếu tố quan trọng cần lưu ý. Bạn cần xác định nhu cầu công suất của hệ thống để chọn một nguồn máy tính có công suất phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý đến hiệu suất, chất lượng, và tính tương thích của nguồn máy tính với các linh kiện khác trong hệ thống của bạn.

Để kiểm tra nguồn máy tính, bạn có thể xem xét các yếu tố như dây nguồn, công suất đầu ra, và nhiệt độ hoạt động của nguồn máy tính.

Qua đó, hi vọng bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm và vai trò của nguồn máy tính trong hệ thống của bạn.

Một máy tính sẽ không thể hoạt động nếu thiếu nguồn máy tính (PSU), vì tất cả các linh kiện khác như CPU, mainboard, ổ cứng, card VGA, chuột,.. đều cần nguồn điện để hoạt động. Công suất của nguồn máy tính cũng phụ thuộc vào các linh kiện khác trong hệ thống, đặc biệt là CPU và card VGA, hai thành phần sử dụng nhiều năng lượng nhất.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều hãng sản xuất bộ nguồn tốt như CORSAIR, Antec, Gigabyte, Seasonic, Thermaltake,… Những hãng này đã được công nhận với chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm. Khi chọn mua một bộ nguồn, bạn cần xem xét công suất phù hợp với yêu cầu của hệ thống và đảm bảo rằng nguồn được cung cấp đủ điện áp và dòng điện cho các linh kiện. Ngoài ra, cũng nên xem xét các tính năng bảo vệ và độ ổn định của nguồn máy tính để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn cho hệ thống.

Tóm lại, việc lựa chọn một bộ nguồn máy tính đáng tin cậy từ các hãng nổi tiếng là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động ổn định và bền bỉ cho hệ thống máy tính của bạn.

Chức năng của nguồn máy tính trên PC

Đúng như tên gọi, nguồn máy tính đảm nhiệm chức năng cung cấp nguồn điện cho các phần cứng khác của một PC, giúp các phần cứng này có năng lượng để hoạt động từ đó vận hành ổn định toàn bộ hệ thống PC.

Nguồn máy tính có chức năng chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) từ nguồn điện vào thành dòng điện 1 chiều (DC) để cung cấp cho các phần cứng khác trong máy tính vì chúng hoạt động trên nguyên tắc của dòng điện 1 chiều. Trên thị trường hiện nay, có hai loại nguồn chính được sử dụng là nguồn AT và nguồn ATX, trong đó nguồn ATX phổ biến hơn và được sử dụng trong các máy tính đời mới.

Nguyên lý hoạt động của nguồn máy tính trên PC

Nhiệm vụ chính của nguồn máy tính là chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) từ nguồn điện 110V, 220V sang dòng điện một chiều (DC), để cung cấp năng lượng cho các thành phần phần cứng khác nhau trong PC như ổ cứng, CPU, card VGA, v.v. Tuy nhiên, không phải mỗi 100W AC đều sẽ chuyển đổi thành 100W DC.

Để đảm bảo hiệu suất chuyển đổi điện năng, các bộ nguồn máy tính thường được đánh dấu với nhãn “chuẩn 80 Plus”. Nhãn này cho biết tỷ lệ hiệu suất chuyển đổi, tức là bao nhiêu phần trăm điện năng AC đầu vào được chuyển thành điện năng DC. Ví dụ, chuẩn 80 Plus cho biết nguồn máy tính có thể chuyển đổi khoảng 80% điện năng AC thành điện năng DC. Dưới đây là bảng tham khảo về các thông số chuyển đổi:

Về nguyên lý hoạt động của một bộ nguồn máy tính, bạn có thể hình dung theo sơ đồ sau:

Bộ nguồn máy tính thực hiện việc biến dòng điện xoay chiều (AC) 110V hoặc 220V thành dòng điện một chiều (DC) và chia thành hai nguồn khác nhau, đó là nguồn cấp trước và nguồn chính. Trên nguồn cấp trước, dòng điện sẽ đi qua bộ ổn áp và tạo ra đường điện 5V STB, trong khi đó trên nguồn chính, dòng điện sẽ được chia thành các đường điện sau:

• Đường điện +3.3V: Đường điện này mới xuất hiện trên các bộ nguồn thế hệ mới, tuân thủ chuẩn ATX, và cung cấp điện cho bộ nhớ chính và CPU.
• Đường điện +5V: Đường điện này cung cấp điện cho mainboard, linh kiện ngoại vi và CPU của các thế hệ máy tính cũ.
• Đường điện -5V: Đường điện này cung cấp điện cho các ổ đĩa mềm, mạch cấp điện cho các khe cắm bus của các thế hệ máy tính cũ.
• Đường điện +12V: Đây là đường điện quan trọng, cung cấp điện cho ổ cứng, card mở rộng và CPU (nếu cần thiết).
• Đường điện -12V: Đường điện này được sử dụng chủ yếu trong các thế hệ máy tính cũ, và ít được sử dụng hơn trong các thế hệ máy tính mới do cường độ dòng điện yếu.

Việc có nhiều đường điện như vậy nhằm đáp ứng nhiều linh kiện khác nhau của một máy tính, đồng thời cung cấp dòng điện phù hợp để không gây hư hỏng linh kiện do quá tải dòng điện.

Các cách test, kiểm tra nguồn máy tính có bị hỏng, bị yếu

Để xác định xem nguồn máy tính có bị hỏng hoặc yếu không, bạn có thể kiểm tra thông qua một số triệu chứng sau:

• Máy tính không khởi động hoặc khởi động chậm: Nếu máy tính không khởi động hoặc mất thời gian lâu để khởi động, điều này có thể là dấu hiệu của một bộ nguồn yếu không cung cấp đủ năng lượng cho các linh kiện.
• Máy tính tự động khởi động lại: Nếu máy tính tự động khởi động lại liên tục hoặc ngẫu nhiên, điều này có thể cho thấy bộ nguồn gặp vấn đề.
• Tiếng ồn và nhiệt độ cao: Nếu bộ nguồn tạo ra tiếng ồn lớn hoặc máy tính trở nên quá nóng, đây có thể là dấu hiệu của bộ nguồn gặp sự cố hoặc không hoạt động hiệu quả.
• Mất điện đột ngột hoặc khởi động không thành công: Nếu máy tính bị mất điện đột ngột hoặc không khởi động lại sau khi bị mất điện, điều này có thể chỉ ra rằng bộ nguồn không hoạt động đúng cách.

Có một số dấu hiệu ban đầu cho thấy bộ nguồn máy tính của bạn có vấn đề. Để xác định chính xác, bạn có thể thực hiện các bước kiểm tra sau đây:

• Kiểm tra kết nối: Đảm bảo rằng tất cả các dây cáp từ bộ nguồn đến các linh kiện khác trong máy tính được kết nối chặt chẽ và không bị lỏng.
• Kiểm tra nguồn điện: Sử dụng một ổ cắm khác hoặc thử kết nối bộ nguồn vào một máy tính khác để xem xét xem vấn đề có nằm ở nguồn điện hay không.
• Kiểm tra quạt: Xem xét xem quạt bên trong bộ nguồn có quay mượt không và không gặp phải bất kỳ trở ngại nào. Nếu quạt hoạt động không tốt, có thể gây ra tiếng ồn và làm cho bộ nguồn hoạt động không ổn định.
• Sử dụng bộ nguồn dự phòng: Nếu bạn có một bộ nguồn dự phòng, hãy thử thay thế bộ nguồn hiện tại và kiểm tra xem máy tính có khởi động được hay không. Nếu máy tính hoạt động bình thường, điều đó cho thấy bộ nguồn cũ có vấn đề.
• Kiểm tra với kỹ thuật viên chuyên nghiệp: Nếu sau các bước kiểm tra trên, vấn đề vẫn tiếp tục, nên tham khảo ý kiến của một kỹ thuật viên máy tính chuyên nghiệp để kiểm tra và sửa chữa bộ nguồn hoặc linh kiện khác liên quan.

Dưới đây là một số bước kiểm tra ban đầu để xác định vấn đề với bộ nguồn máy tính của bạn. Lưu ý thực hiện từng bước và kiểm tra kỹ ở mỗi bước:

• Kiểm tra công tắc nguồn: Đảm bảo rằng công tắc nguồn ở phía sau thùng máy đã được bật và không ở trạng thái tắt.
• Kiểm tra cáp nguồn: Kiểm tra xem cáp nguồn có bị lỏng hay không. Hãy đảm bảo rằng cáp nguồn đã được kết nối chặt chẽ vào nguồn và ổ điện.
• Thử sử dụng cáp nguồn khác: Hãy thử sử dụng một cáp nguồn khác để kiểm tra xem vấn đề có phát sinh từ cáp nguồn hay từ bộ nguồn máy tính.
• Kiểm tra kết nối linh kiện: Kiểm tra kỹ các kết nối của các linh kiện trong thùng máy để đảm bảo rằng không có dây cáp bị lỏng, đứt, hoặc mất kết nối.
• Tháo linh kiện không cần thiết: Tháo bỏ các linh kiện và phần cứng không cần thiết trong máy, trừ ổ cứng boot và card VGA (nếu máy không có card VGA tích hợp). Nếu máy tính có card VGA tích hợp, hãy tháo bỏ card rời và thử khởi động lại bộ nguồn.

Lưu ý: Nếu sau các bước kiểm tra này, vấn đề vẫn tiếp tục, nên tìm sự giúp đỡ từ một chuyên gia hoặc kỹ thuật viên máy tính để kiểm tra và sửa chữa bộ nguồn hoặc các linh kiện khác liên quan.

Nếu bạn đã thực hiện các bước trên nhưng vẫn không xác định được nguyên nhân nguồn không hoạt động thì bạn hãy tham khảo thêm một số cách kiểm tra thêm sau đây:

Đổi bộ nguồn khác để kiểm tra

Để kiểm tra PSU của bạn, bạn có thể thực hiện các bước sau mà không cần tháo PSU ra khỏi thùng máy:

1. Chuẩn bị một PSU dự phòng: Cần chuẩn bị một bộ nguồn dự phòng hoặc mượn từ một máy tính khác để sử dụng trong quá trình kiểm tra.
2. Ngắt nguồn và tháo bộ nguồn cũ: Tắt nguồn máy tính và tháo bộ nguồn cũ khỏi các kết nối với bo mạch chủ, card VGA và ổ cứng.
3. Kết nối PSU dự phòng: Kết nối PSU dự phòng với bo mạch chủ, card VGA và ổ cứng theo cách lắp đặt ban đầu. Đảm bảo các kết nối được cắm chặt và đúng vị trí.
4. Cắm nguồn và kiểm tra: Cắm PSU dự phòng vào ổ điện và bật nguồn máy tính. Quan sát máy tính khởi động và kiểm tra xem các linh kiện hoạt động như thường hay không. Nếu máy tính hoạt động bình thường, có nghĩa là PSU cũ của bạn đã hỏng và cần được thay thế hoặc sửa chữa.

Lưu ý: Nếu sau khi thực hiện kiểm tra này, máy tính vẫn không hoạt động, có thể có vấn đề khác gây ra sự cố. Trong trường hợp này, nên tìm sự giúp đỡ từ một chuyên gia hoặc kỹ thuật viên máy tính để kiểm tra và khắc phục sự cố.

Sử dụng phần mềm

Để giám sát các vấn đề về điện ảnh hưởng đến bộ nguồn, bạn có thể sử dụng một số phần mềm theo dõi như HWMonitor, Open Hardware Monitor. Những phần mềm này sẽ cung cấp thông tin về điện năng tiêu thụ của các linh kiện trong máy tính. Để đảm bảo tính chính xác, bạn nên liên tục theo dõi và ghi lại các chỉ số trung bình.

Một hạn chế của phương pháp này là bạn cần theo dõi và quan sát thường xuyên để nhận biết khi nào có vấn đề về đường điện của nguồn. Tuy nhiên, điểm thuận lợi của phương pháp này là các phần mềm này miễn phí và cung cấp nhiều tính năng hơn việc chỉ theo dõi lượng điện năng tiêu thụ.

Kiểm tra xem bộ nguồn của bạn còn “sống” hay không

Để kiểm tra, bạn cần chuẩn bị một bộ nguồn cùng với một dây dẫn điện (có thể sử dụng ghim để thuận tiện hơn cho việc kiểm tra). Sau đó, hãy cắm một đầu dây dẫn vào chân màu xanh lá của nguồn và đầu dây còn lại vào một chân màu đen bất kỳ, như hình minh họa dưới đây:

Sau đó, cắm dây nguồn vào ổ điện để bắt đầu quá trình kiểm tra. Nếu quạt quay, điều này cho thấy bộ nguồn vẫn hoạt động. Tuy nhiên, đây chỉ là một cách kiểm tra nhanh và không đảm bảo rằng máy tính sẽ khởi động được, vì đường điện có thể yếu.

Những phương pháp trên sẽ giúp bạn kiểm tra xem bộ nguồn có bị hỏng hay yếu không, nhưng chúng chỉ mang tính tương đối và không đưa ra kết quả chính xác tuyệt đối. Do đó, để đảm bảo kiểm tra chính xác, bạn nên đưa máy tính đến các cửa hàng sửa chữa chuyên nghiệp để được các kỹ thuật viên làm việc trên máy tính của bạn.

Kết luận

Chúng tôi hy vọng rằng bài viết về thủ thuật Build PC đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về nguồn máy tính cũng như một số phương pháp giúp bạn kiểm tra xem nguồn máy tính có vấn đề hay không.